نفت !!!
قیمت نفت حالا دیگر سر به آسمان ساییده است. حتی خوشبین ترین تحلیلگران بازار نفت نیز پیش بینی نمی کردند که 3 ماه مـــانده به پایان
سال 2007 ، بهای نفت مرز 90 دلار را نیز پشت سر بگذارد.
هرچند که به اعتقاد برخی از کارشناسان قیمت نفت هنوز به اوج خود نرسیده است. این روزها تمام خبرنگاران و کارشــناسان اقتصــــادی
گوش به زنگ ایستاده اند تا ببینند که معامله گران و سفته بازان بورس های نیویورک ، لندن و سنگاپور «امروز» چه رکـــوردی را برای
بهای نفت به ثبت می رسانند. حالا دیگر هرقدر هم اوپک تولید خود را افزایش دهد، عطش بازار برای نفت فروکش نخواهد کرد.
بسیاری از تحلیلگران بازار نفت شرایط کنونی را شبیه اوضاع سال 1980 یعنی زمانی که صادرات نفت ایران قطع و جنگ تحمیلی عراق
علیه ایران آغاز شده بود، می دانند. در آن سال بهای نفت به رقم 38 دلار در هر بشکه رسید. کارشناسان بر این عقیــده اند که در صورت
رسیدن قیمت به رقم 100 دلار شرایط 1980 یک بار دیگر تکرار خواهد شد. اما ثبت رکوردهای پی درپی بهای نفت از چه روست؟
قاعده بازار برای تمام کالاها، تعیین قیمت براساس عرضه و تقاضاست یعنی چنانچه تقاضای کالا از عرضه آن پیشی بگیرد قیمت افزایش
و در صورت تحقق شرایط معکوس قیمت کالا کاهش می یابد؛ اما این قاعده در بازار نفت لزوما جاری نیست. لــــذا صرف نظر از نقش
عوامل سیاسی در افزایش قیمت باید به نقش تقاضای سفته بازانه و نه واقعی در وقوع این پدیده اشاره کرد. هم اکنون سرمایه گذاران مهم
بین المللی برای رهایی از زیان کاهش شدید قیمت دلار به بازارهای نفت هجوم آورده اند. شاخص بهای نفت و دلار در هفته های اخـــیر
روندی معکوس طی کرده اند.
در عین حال کاهش ارزش دلار، کم اثر شدن افزایش قیمت نفت را به دنبال داشته است.
این مساله برای کشورهای صادرکننده نفت که بخش عمده واردات آنها از اروپا و آسیا است نمود بیشتری پیدا می کند؛ چرا که دریافت آنها
به دلار و پرداختشان به ارزهای دیگری همچون یورو، ین و پوند است. به این ترتیب به نظر می رسد بهترین سیاست برای کشورهـــــای
صادرکننده نفت در شرایط کنونی دریافت بهای نفت به ارزهایی غیر از دلار امریکاست ؛ کاری که ایران از چند ماه پیش آغاز کرد و تــا
حدودی زیان ناشی از کاهش ارزش دلار را جبران کرد.
مساله قابل توجه در این میان و در شرایط کنونی بازار نفت متضرر نشدن کشورهای صنعتی و مصرف کنندگان عمده نفت از افــــــزایش
سرسام آور این کالاست ؛ چرا که درآمدهای سرشار کشورهای تولیدکننده با یک چرخش مجددا به کشورهای مصرف کننده بـــــــازگشت
می کند.
واقعیت آن است که غالب کشورهای صادرکننده نفت ظرفیت جذب این حجم از درآمدهای ارزی را نداشته و بناچار این درآمـــــدها را در
بانکهای بزرگ بین المللی که در کشورهای مصرف کننده واقع شده است سپرده گذاری نموده و عایدی آنها از این درآمـد فقط بهره 3 تا 5
درصدی سالانه است.
به این ترتیب با وجود افزایش درآمد کشورهای صادرکننده نفت و افزایش دارایی های ارزی این کشورها در این شرایط، به نظر می رسد
کشورهای صنعتی و مصرف کننده نفت بهره بیشتری از این افزایش قیمت ببرند.