جزئیات پیشرفت هسته ای ایران
•
رئیس سازمان انرژی اتمی با رد شبهه رسانه‌های غربی مبنی بر هزینه کردن چند میلیارد دلار برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران اظهار داشت: برای انجام فعالیت‌های صورت گرفته اعم از پروژه آب سنگین، رآکتور و مجموعه UCF تنها نزدیک به 600 میلیون دلار هزینه شده، در حالی که ما برای خرید یک رآکتور تحقیقاتی چهل مگاواتی مجبور به هزینه کرد 550 میلیون دلار بودیم.
رضا آقازاده با اشاره به تعریف چرخه سوخت هسته‌ای اظهار داشت: دستیابی کشور به چرخه سوخت حکایت از آن دارد که ایران توانسته است از مرحله استخراج سنگ اورانیوم، تبدیل سنگ به کیک زرد، تبدیل کیک زرد به هگزافلوراید اورانیوم یا همان UF6، انجام عملیاتی غنی‌سازی روی UF6 و خالی کردن فلئور آن و تهیه اکسید اورانیوم غنی شده، تبدیل اکسید اورانیوم غنی شده به قرص‌هایی با عرض هشت دهم و طول یک سانتیمتر که این قرص در درون غلاف زیرکنیوم قرار می‌گیرد و میله‌های سوخت را تشکیل می‌دهد با موفقیت به پایان رساند.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به ساخت دستگاه‌های سانتریفیوژ توسط متخصصان کشورمان اظهار داشت: سانتریفیوژهای مورد استفاده ایران حدودا یک متر و هشتاد سانتیمتر ارتفاع دارد و از 200 قطعه تشکیل شده که 94 قطعه آن بسیار حساس و دارای تکنولوژی بالایی است.
آقازاده با اشاره به اینکه برنامه ساخت این قطعات از پیچیدگی فوق العاده‌ای برخوردار است، اظهار داشت: برخی از این قطعات دارای 15 مرحله ساخت است و اندازه همه آنها میکرون یا میلیمتر است.
رئیس سازمان انرژی اتمی از ساخت تمامی این قطعات در داخل کشور خبر داد و اضافه کرد: حتی تمامی ملزومات و ملحقات به این دستگاه‌ها نیز بدون کمک متخصصین کشورهای دیگر در ایران ساخته می‌شود.
معاون رئیس جمهور مرحله مونتاژ قطعات را نیز از دیگر مراحل حساس ساخت سانتریفیوژ عنوان کرد و گفت: تجهیزات مونتاژ از جمله قطعاتی است که در هیچ جای دنیا به کشور ما فروخته نمی شود و البته علاوه بر مونتاژ قطعات موضوع ایجاد خلا در دستگاه‌ها نیز از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است که این کار نیز با موفقیت انجام شد.
آقازاده از تحسین و تعجب کارشناسان بازدید کننده از مجتمع‌های هسته‌ای کشورمان به عنوان دلیلی بر پیشرفت کارشناسان ایرانی در ساخت دستگاه‌های حساسی چون سانتریفیوژ نام برد و گفت: بعد از انجام تست‌های دوران دستگاه‌های شروع به فعالیت می‌کنند و یک سانتریفیوژ وقتی که به دور نهایی فعالیت خود می‌رسد 64 هزار دور در دقیقه سرعت خواهد داشت که مساوی 350 متر در ثانیه سرعت گردش آن می‌باشد در حالی که هواپیماهای عادی در هر ثانیه فقط 7 متر را طی می‌کنند.
تزریق گاز به دستگاه‌های سانتریفیوژ مرحله دیگری است که آقازاده در خصوص آن گفت: گاز هگزافلوراید اورانیوم ترکیبی فوق العاده و بسیار حساس است که پس از پایان تعلیق داوطلبانه توانستیم مجموعه بزرگ تجهیزات مورد نیاز برای تزریق گاز را فقط ظرف دو ماه و نیم مهیا کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی که با در خصوص علت انتخاب 164 دستگاه سانتریفیوژ برای ایجاد یک مجموعه غنی‌سازی اظهار داشت: ابتدا ما با انجام آزمایش بر روی دستگاه‌ها از چهار ماشین مجزا استفاده کردیم و بعد زنجیره‌ای ده تایی، سپس 20 تایی و در نهایت به زنجیره 164 تایی دست یافتیم که اطمینان ما را قطعی کرد.
وی افزود: در سوخت نیروگاهها به اورانیوم با غنای 3 تا 5 درصد احتیاج است و زنجیره 20 تایی دستگاه‌های سانتریفیوژ اورانیوم 2 درصد غنی شده را تحویل داد و سپس با چیدمان‌های مختلف به عدد 164 به عنوان زنجیره مورد احتیاج خود دست یافتیم.
آقازاده خاطرنشان کرد: تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای لازم است تا پارامترها و شاخصه‌های مورد نظر را تحت کنترل داشته باشیم که هم تجهیزات و هم برنامه‌های سنجش میزان فعالیت دستگاه‌ها توسط متخصصان داخلی تهیه شده که به طور 24 ساعت این دستگاه‌ها را تحت نظارت و کنترل دقیق دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مهمترین کار تشکیل همین زنجیره و به دست آوردن غنای مورد نیاز نیروگاه‌هاست، افزود: در مراحل بعد و هنگامی که توانستیم این زنجیره 164 تایی را با موفقیت تشکیل دهیم می‌توانیم تعداد این زنجیره‌ها را بیشتر کرده و میزان سوخت مورد نیاز را بدست آوردیم.
وی با اشاره به زحمت و سختی‌های متخصصان کشور در طول مدت رفع تعلیق اظهار داشت: اکثر این متخصصان جوان بیش از دو ماه است که فرصت نکرده اند به خانه‌های خود بروند و شبانه روز مشغول تکمیل این توانمندی کشورمان هستند.
آقازاده از راه‌اندازی سه هزار ماشین سانتریفیوژ تا پایان سال جاری خبر داد و گفت: در سالهای آینده نیز چند هزار دستگاه دیگر راه اندازی خواهد شد تا تولید سوخت هسته‌ای در داخل کشور به صورت صنعتی تحقق پیدا کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی، این زنجیره 164 تایی را یک زنجیره آزمایشگاهی و تحقیقاتی اعلام کرد و گفت: در میان این مرحله آزمایشگاهی و مرحله صنعتی اقدام به راه اندازی سه هزار دستگاه سانتریفیوژ خواهیم کرد چون در این میزان استفاده از دستگاه‌ها می‌توانیم سیستم‌های کنترلی در مقیاس صنعتی را نیز آزمایش کرده و بعد تعداد دستگاه‌ها را به مقدار صنعتی افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه نوع ماشین‌های سانتریفیوژ نیز در میزان تولید اورانیوم غنی شده موثر است گفت: این ماشین‌های مورد استفاده در کشور در ساعت حدود 70 گرم اورانیوم را به 7 گرم اورانیوم غنی شده می‌کند و مابقی آن به صورت پسماند است.
آقازاده سوخت نیروگاه اتمی بوشهر را اورانیوم با غنی‌سازی 3 درصد اعلام کرد و اظهار داشت: وقتی که توانستیم با موفقیت این زنجیره سوخت را به پایان برسانیم برای ازدیاد تولید اورانیوم با غنای مورد نیاز نیروگاههای هسته‌ای فقط تعداد زنجیره‌ها را افزایش می‌دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه سیستم‌های مورد استفاده ایران اورانیوم را بیش از 5 درصد غنی نمی کند، اظهار داشت: برخی کشورهایی که ادعا می‌کنند از غنی‌سازی ایران نگران هستند این علت را این طور بیان می‌کنند که وقتی ما همین اورانیوم غنی شده 5/3 درصدی را خوراک دستگاه‌های سانتریفیوژ کنیم می‌توانیم به صورت پلکانی غنای اورانیوم را بالا برده و همین موضوع را به عنوان بهانه‌ای برای جلوگیری از فعالیت‌های ایران اعلام می‌کنند.
معاون رئیس جمهور در پاسخ به ادعای این کشورها گفت: هر کشوری که در چارچوب پادمان و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی به فعالیت می‌پردازد متعهد می‌شود که اورانیوم را بیش از میزان 5/3 درصد غنی‌سازی نکند و البته آژانس هم نظارت‌های لازم را چه از نظر نصب دوربین و چه از نظر انجام بازدید‌های مستمر صورت می‌دهد.
مهندس آقازاده اضافه کرد: البته کشورهایی مثل اسرائیل و هند چون تابع مقررات نیستند از اورانیوم استفاده‌های دوگانه می‌کنند ولی ما در قالب مقررات به فعالیت خود ادامه داده و به عنوان مثال در همان روزی که موفق به تکمیل چرخه سوخت خود شدیم نمایندگان آژانس نیز در نطنز حضور داشتند.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: ایران هم اکنون در دروازه بزرگ علوم جدید قرار دارد و با توجه به استعدادهای بسیاری که در کشور وجود دارد به سرعت در حال پیشرفت هستیم و در جایگاه ویژه‌ای قرار می‌گیریم چون همه این فناوری‌ها و تجهیزات ساخت خودمان است و همین موضوع باعث جهش بیشتر و تحقیقات عمیتر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه کمتر کشوری در جهان وجود دارد که هم دارای چرخه سوخت بومی باشد اظهار داشت: برخی کشورها دارای معادن بزرگ اورانیوم هستند اما چرخه سوخت ندارند ولی برخی کشورهای دیگر که دارای چرخه سوخت هستند بهره‌ای از معادن اورانیوم ندارند در حالی که تمامی شرایط فوق در ایران وجود دارد.
آقازاده در پاسخ به سئوالی در خصوص رشته‌ها و علوم مورد استفاده در تحقیقات هسته‌ای کشورمان و فرایند غنی‌سازی اظهار داشت: اکثر علوم پایه همچون شیمی، فیزیک و نیز رشته‌هایی همچون الکترونیک و کامپیوتر در این میان نقش دارند و در زمینه ساخت تجهیزات نیز رشته مهندسی صنایع بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و البته نباید نقش رشته مکانیک را نیز در این میان نادیده گرفت.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین از وجود 110 تن UF6 به عنوان یکی از برکات مهم رفع تعلیق نام برد.
رضا آقازاده با اشاره به تعریف چرخه سوخت هسته‌ای اظهار داشت: دستیابی کشور به چرخه سوخت حکایت از آن دارد که ایران توانسته است از مرحله استخراج سنگ اورانیوم، تبدیل سنگ به کیک زرد، تبدیل کیک زرد به هگزافلوراید اورانیوم یا همان UF6، انجام عملیاتی غنی‌سازی روی UF6 و خالی کردن فلئور آن و تهیه اکسید اورانیوم غنی شده، تبدیل اکسید اورانیوم غنی شده به قرص‌هایی با عرض هشت دهم و طول یک سانتیمتر که این قرص در درون غلاف زیرکنیوم قرار می‌گیرد و میله‌های سوخت را تشکیل می‌دهد با موفقیت به پایان رساند.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به ساخت دستگاه‌های سانتریفیوژ توسط متخصصان کشورمان اظهار داشت: سانتریفیوژهای مورد استفاده ایران حدودا یک متر و هشتاد سانتیمتر ارتفاع دارد و از 200 قطعه تشکیل شده که 94 قطعه آن بسیار حساس و دارای تکنولوژی بالایی است.
آقازاده با اشاره به اینکه برنامه ساخت این قطعات از پیچیدگی فوق العاده‌ای برخوردار است، اظهار داشت: برخی از این قطعات دارای 15 مرحله ساخت است و اندازه همه آنها میکرون یا میلیمتر است.
رئیس سازمان انرژی اتمی از ساخت تمامی این قطعات در داخل کشور خبر داد و اضافه کرد: حتی تمامی ملزومات و ملحقات به این دستگاه‌ها نیز بدون کمک متخصصین کشورهای دیگر در ایران ساخته می‌شود.
معاون رئیس جمهور مرحله مونتاژ قطعات را نیز از دیگر مراحل حساس ساخت سانتریفیوژ عنوان کرد و گفت: تجهیزات مونتاژ از جمله قطعاتی است که در هیچ جای دنیا به کشور ما فروخته نمی شود و البته علاوه بر مونتاژ قطعات موضوع ایجاد خلا در دستگاه‌ها نیز از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است که این کار نیز با موفقیت انجام شد.
آقازاده از تحسین و تعجب کارشناسان بازدید کننده از مجتمع‌های هسته‌ای کشورمان به عنوان دلیلی بر پیشرفت کارشناسان ایرانی در ساخت دستگاه‌های حساسی چون سانتریفیوژ نام برد و گفت: بعد از انجام تست‌های دوران دستگاه‌های شروع به فعالیت می‌کنند و یک سانتریفیوژ وقتی که به دور نهایی فعالیت خود می‌رسد 64 هزار دور در دقیقه سرعت خواهد داشت که مساوی 350 متر در ثانیه سرعت گردش آن می‌باشد در حالی که هواپیماهای عادی در هر ثانیه فقط 7 متر را طی می‌کنند.
تزریق گاز به دستگاه‌های سانتریفیوژ مرحله دیگری است که آقازاده در خصوص آن گفت: گاز هگزافلوراید اورانیوم ترکیبی فوق العاده و بسیار حساس است که پس از پایان تعلیق داوطلبانه توانستیم مجموعه بزرگ تجهیزات مورد نیاز برای تزریق گاز را فقط ظرف دو ماه و نیم مهیا کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی که با در خصوص علت انتخاب 164 دستگاه سانتریفیوژ برای ایجاد یک مجموعه غنی‌سازی اظهار داشت: ابتدا ما با انجام آزمایش بر روی دستگاه‌ها از چهار ماشین مجزا استفاده کردیم و بعد زنجیره‌ای ده تایی، سپس 20 تایی و در نهایت به زنجیره 164 تایی دست یافتیم که اطمینان ما را قطعی کرد.
وی افزود: در سوخت نیروگاهها به اورانیوم با غنای 3 تا 5 درصد احتیاج است و زنجیره 20 تایی دستگاه‌های سانتریفیوژ اورانیوم 2 درصد غنی شده را تحویل داد و سپس با چیدمان‌های مختلف به عدد 164 به عنوان زنجیره مورد احتیاج خود دست یافتیم.
آقازاده خاطرنشان کرد: تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای لازم است تا پارامترها و شاخصه‌های مورد نظر را تحت کنترل داشته باشیم که هم تجهیزات و هم برنامه‌های سنجش میزان فعالیت دستگاه‌ها توسط متخصصان داخلی تهیه شده که به طور 24 ساعت این دستگاه‌ها را تحت نظارت و کنترل دقیق دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه مهمترین کار تشکیل همین زنجیره و به دست آوردن غنای مورد نیاز نیروگاه‌هاست، افزود: در مراحل بعد و هنگامی که توانستیم این زنجیره 164 تایی را با موفقیت تشکیل دهیم می‌توانیم تعداد این زنجیره‌ها را بیشتر کرده و میزان سوخت مورد نیاز را بدست آوردیم.
وی با اشاره به زحمت و سختی‌های متخصصان کشور در طول مدت رفع تعلیق اظهار داشت: اکثر این متخصصان جوان بیش از دو ماه است که فرصت نکرده اند به خانه‌های خود بروند و شبانه روز مشغول تکمیل این توانمندی کشورمان هستند.
آقازاده از راه‌اندازی سه هزار ماشین سانتریفیوژ تا پایان سال جاری خبر داد و گفت: در سالهای آینده نیز چند هزار دستگاه دیگر راه اندازی خواهد شد تا تولید سوخت هسته‌ای در داخل کشور به صورت صنعتی تحقق پیدا کند.
رئیس سازمان انرژی اتمی، این زنجیره 164 تایی را یک زنجیره آزمایشگاهی و تحقیقاتی اعلام کرد و گفت: در میان این مرحله آزمایشگاهی و مرحله صنعتی اقدام به راه اندازی سه هزار دستگاه سانتریفیوژ خواهیم کرد چون در این میزان استفاده از دستگاه‌ها می‌توانیم سیستم‌های کنترلی در مقیاس صنعتی را نیز آزمایش کرده و بعد تعداد دستگاه‌ها را به مقدار صنعتی افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه نوع ماشین‌های سانتریفیوژ نیز در میزان تولید اورانیوم غنی شده موثر است گفت: این ماشین‌های مورد استفاده در کشور در ساعت حدود 70 گرم اورانیوم را به 7 گرم اورانیوم غنی شده می‌کند و مابقی آن به صورت پسماند است.
آقازاده سوخت نیروگاه اتمی بوشهر را اورانیوم با غنی‌سازی 3 درصد اعلام کرد و اظهار داشت: وقتی که توانستیم با موفقیت این زنجیره سوخت را به پایان برسانیم برای ازدیاد تولید اورانیوم با غنای مورد نیاز نیروگاههای هسته‌ای فقط تعداد زنجیره‌ها را افزایش می‌دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر اینکه سیستم‌های مورد استفاده ایران اورانیوم را بیش از 5 درصد غنی نمی کند، اظهار داشت: برخی کشورهایی که ادعا می‌کنند از غنی‌سازی ایران نگران هستند این علت را این طور بیان می‌کنند که وقتی ما همین اورانیوم غنی شده 5/3 درصدی را خوراک دستگاه‌های سانتریفیوژ کنیم می‌توانیم به صورت پلکانی غنای اورانیوم را بالا برده و همین موضوع را به عنوان بهانه‌ای برای جلوگیری از فعالیت‌های ایران اعلام می‌کنند.
معاون رئیس جمهور در پاسخ به ادعای این کشورها گفت: هر کشوری که در چارچوب پادمان و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی به فعالیت می‌پردازد متعهد می‌شود که اورانیوم را بیش از میزان 5/3 درصد غنی‌سازی نکند و البته آژانس هم نظارت‌های لازم را چه از نظر نصب دوربین و چه از نظر انجام بازدید‌های مستمر صورت می‌دهد.
مهندس آقازاده اضافه کرد: البته کشورهایی مثل اسرائیل و هند چون تابع مقررات نیستند از اورانیوم استفاده‌های دوگانه می‌کنند ولی ما در قالب مقررات به فعالیت خود ادامه داده و به عنوان مثال در همان روزی که موفق به تکمیل چرخه سوخت خود شدیم نمایندگان آژانس نیز در نطنز حضور داشتند.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: ایران هم اکنون در دروازه بزرگ علوم جدید قرار دارد و با توجه به استعدادهای بسیاری که در کشور وجود دارد به سرعت در حال پیشرفت هستیم و در جایگاه ویژه‌ای قرار می‌گیریم چون همه این فناوری‌ها و تجهیزات ساخت خودمان است و همین موضوع باعث جهش بیشتر و تحقیقات عمیتر خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه کمتر کشوری در جهان وجود دارد که هم دارای چرخه سوخت بومی باشد اظهار داشت: برخی کشورها دارای معادن بزرگ اورانیوم هستند اما چرخه سوخت ندارند ولی برخی کشورهای دیگر که دارای چرخه سوخت هستند بهره‌ای از معادن اورانیوم ندارند در حالی که تمامی شرایط فوق در ایران وجود دارد.
آقازاده در پاسخ به سئوالی در خصوص رشته‌ها و علوم مورد استفاده در تحقیقات هسته‌ای کشورمان و فرایند غنی‌سازی اظهار داشت: اکثر علوم پایه همچون شیمی، فیزیک و نیز رشته‌هایی همچون الکترونیک و کامپیوتر در این میان نقش دارند و در زمینه ساخت تجهیزات نیز رشته مهندسی صنایع بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و البته نباید نقش رشته مکانیک را نیز در این میان نادیده گرفت.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین از وجود 110 تن UF6 به عنوان یکی از برکات مهم رفع تعلیق نام برد.